Để biết được vệ sinh bệnh viện thế nào mới đạt tiêu chuẩn, xin mời theo dõi bài viết hướng dẫn vệ sinh môi trường bệnh viện theo Cục Khám chữa bệnh dưới đây.
Môi trường bệnh viện bao gồm bề mặt (bề mặt xung quanh phòng bệnh nhân, bác sĩ…), không khí xung quanh khu vực bệnh viện và nguồn nước (nguồn nước sử dụng trong sinh hoạt và nguồn nước sử dụng trong máy móc). Do đó, khi vệ sinh môi trường bệnh viện cần phải đảm bảo tất cả các yếu tố này được xử lý cẩn thận.
1. Hướng dẫn vệ sinh môi trường bề mặt
Môi trường bề mặt khu vực bệnh viện (tường, sàn, các thiết bị, vật dụng…) là nơi chứa nhiều mầm bệnh qua việc tiếp xúc các chất dịch sinh học, máu… từ bệnh nhân hoặc các dụng cụ y tế. Dựa theo mức độ tiếp xúc với mầm bệnh, môi trường bề mặt thường được phân thành 03 loại:
- Khu vực có khả năng lây nhiễm cao.
- Khu vực có khả năng lây nhiễm trung bình.
- Khu vực có khả năng lây nhiễm thấp.
Tùy từng khu vực khác nhau mà cách thức thực hiện vệ sinh cũng có sự thay đổi phù hợp. Tuy nhiên, xét về mục tiêu chung, các công việc này đều nhằm mục đích mang đến sự sạch sẽ, thoáng đãng và khử khuẩn an toàn cho bề mặt bệnh viện.
1.1. Mục tiêu vệ sinh môi trường bề mặt
Về chi tiết, mục tiêu thực hiện vệ sinh môi trường bề mặt bệnh viện nhằm đến những lợi ích sau:
- Đảm bảo bề mặt môi trường được vệ sinh sạch bụi bẩn, chất thải, dịch tiết sinh học (phân, nước tiểu, máu…) dính trên bề mặt hoặc tiếp xúc do quá trình chăm sóc và điều trị bệnh nhân.
- Mang đến sự sạch sẽ, vệ sinh cho các môi trường xung quanh bệnh viện như sảnh, hành lang, lối đi chung, ghế ngồi…
- Đảm bảo bề mặt chung (sàn nhà, hành lang, nhà vệ sinh…) luôn sạch sẽ, tránh lây nhiễm, không có mùi khó chịu.
Tóm lại, vệ sinh bề mặt môi trường bệnh viện hướng đến mục tiêu khử khuẩn và làm sạch, mang đến sự tươi đẹp và an toàn cho không gian xung quanh bệnh viện.
1.2. Nguyên tắc và quy định cơ bản của vệ sinh bề mặt
Những nguyên tắc và quy định cơ bản của vệ sinh bề mặt được thể hiện như sau:
Chuẩn bị kỹ phương tiện làm sạch
Sử dụng phương tiện làm sạch (giẻ lau, xô, thùng sạch chứa hóa chất làm sạch…) riêng cho từng khu vực cụ thể. Giẻ lau sử dụng để vệ sinh tốt nhất nên sử dụng loại giẻ lau 1 lần hoặc các loại giẻ không sử dụng hóa chất khử khuẩn/làm sạch.
Hóa chất làm sạch, khử khuẩn
Hóa chất làm sạch chia thành 2 loại là hóa chất khử khuẩn và hóa chất tẩy rửa (xà phòng hoặc các hóa chất tẩy rửa khác). Sử dụng các loại hóa chất làm sạch cần lưu ý:
- Sử dụng các loại hóa chất tẩy rửa cho các khu vực có khả năng lây nhiễm thấp hoặc trung bình.
- Sử dụng hóa chất khử khuẩn cho các khu vực có khả năng lây nhiễm cao.
Khi sử dụng các phương tiện trữ hóa chất vệ sinh cần chú ý chỉ sử dụng can chứa hóa chất sử dụng 1 lần. Không được phép dồn hóa chất tẩy rửa sắp hết vào nhau hoặc để chung các loại hóa chất với nhau, trong cùng một can.
Trình tự làm sạch bề mặt
Tuân thủ thực hiện vệ sinh theo trình tự từ nơi có khả năng lây nhiễm thấp đến nơi có khả năng lây nhiễm cao, tuyệt đối không thực hiện theo hướng ngược lại.
Kỹ thuật làm sạch bề mặt
Quá trình vệ sinh bề mặt được thực hiện theo các bước sau:
- Làm sạch bụi bẩn, mảnh vụn, rác thải có thể nhìn thấy bằng mắt thường trên bề mặt.
- Đảm bảo hạn chế thấp nhất làm bay bụi hoặc khuếch tán các chất ô nhiễm trong quá trình làm sạch.
- Nên chú ý sử dụng khăn lau dùng 1 lần khi thực hiện vệ sinh.
- Sử dụng hóa chất làm sạch/khử khuẩn theo đúng quy định của nhà sản xuất và bệnh viện.
Tần suất làm sạch bề mặt
- Đối với các khu vực khám chữa bệnh hoặc những nơi ít tiếp xúc: thực hiện vệ sinh ít nhất 1 lần mỗi ngày.
- Đối với các khu vực có khả năng lây nhiễm cao, những khu vực yêu cầu vô khuẩn hoặc thường xuyên tiếp xúc: thực hiện vệ sinh ít nhất 2 lần mỗi ngày
- Làm sạch ngay lập tức nếu thấy xuất hiện các dịch tiết sinh học hoặc chất lỏng tràn trên bề mặt.
Người thực hiện
Những người thực hiện công việc vệ sinh môi trường bề mặt bệnh viện đều phải được đào tạo kỹ năng chuyên môn và đã được cấp giấy chứng nhận. Trong đó, lĩnh vực thực hiện vệ sinh được chia thành:
- Nhân viên điều dưỡng: vệ sinh/khử khuẩn các thiết bị, dụng cụ y tế.
- Nhân viên vệ sinh công nghiệp: vệ sinh/khử khuẩn các bề mặt tiếp xúc thông thường.
1.3. Hướng dẫn vệ sinh bề mặt một số khu vực thông dụng
Các khu vực khác nhau trong bệnh viện sẽ được thực hiện vệ sinh/khử khuẩn theo những quy trình khác nhau. Cụ thể:
1.3.1. Vệ sinh bề mặt khoa phòng bệnh viện
Các khoa phòng là nơi tiếp nhận nhiều bệnh nhân đến thăm khám, điều trị bệnh nên dễ dàng xảy ra tình trạng lây nhiễm. Do đó, bề mặt khoa phòng cần được vệ sinh thường xuyên theo hướng dẫn dưới đây:
- Bước 1: Chuẩn bị công cụ, dụng cụ, hóa chất khử khuẩn/vệ sinh cần thiết.
- Bước 2: Pha hóa chất khử khuẩn/vệ sinh theo đúng quy định.
- Bước 3: Di dời các đồ vật, thiết bị không cần thiết ra khỏi khu vực vệ sinh.
- Bước 4: Quét và lau dọn sạch bụi bẩn, chất thải trên bề mặt.
- Bước 5:
- Thực hiện đối với các khu vực không có khả năng lây nhiễm: Lau lần 1 với hóa chất tẩy rửa; lau lại lần 2 với nước sạch, sau đó để khô.
- Thực hiện đối với các khu vực có khả năng lây nhiễm cao: Lau lần 1 với hóa chất tẩy rửa; lau lại lần 2 với nước; lau tiếp lần 3 với hóa chất khử khuẩn.
- Bước 6: Di chuyển các đồ vật đã di dời trở về đúng vị trí ban đầu.
- Bước 7: Thu dọn dụng cụ và đưa các chất thải ra khỏi khu vực vệ sinh.
- Bước 8: Tháo găng và vệ sinh tay.
- Bước 9: Kiểm tra chất lượng công việc và ký checklist.
Tham khảo cụ thể hơn tại Hướng dẫn quy trình và nguyên tắc khi vệ sinh khoa phòng bệnh viện
1.3.2. Vệ sinh bề mặt giường, bàn, đệm, ghế
Quy trình vệ sinh bề mặt giường, bàn, ghế, đệm được thực hiện tuần tự theo các bước sau:
- Bước 1: Chuẩn bị công cụ, dụng cụ, hóa chất khử khuẩn/vệ sinh cần thiết.
- Bước 2: Pha hóa chất khử khuẩn/vệ sinh theo đúng quy định.
- Bước 3: Di dời các đồ vật không cần thiết ra khỏi khu vực vệ sinh, các chất thải trên bề mặt cần được cho vào thùng đựng chất thải.
- Bước 4: Lau sạch bụi với khăn ẩm, sau đó dùng xà phòng cọ sạch lại bề mặt, cuối cùng lau lại một lần nữa với nước sạch và dùng khăn sạch lau khô.
- Bước 5: Di chuyển lại đồ đạc đã di dời trở về đúng vị trí ban đầu.
- Bước 6: Thu dọn dụng cụ, đưa chất thải ra khỏi khu vực vệ sinh.
- Bước 7: Tháo găng và vệ sinh tay.
- Bước 8: Kiểm tra chất lượng công việc và ký checklist.
1.3.3. Vệ sinh trần nhà, tường, cửa và các dụng cụ khác
Đối với các khu vực như trần nhà, tường, cửa và một số các dụng cụ khác, quy trình vệ sinh tiến hành như sau:
- Bước 1: Thông báo vệ sinh khu vực tường, trần nhà, cửa…cho mọi người xung quanh.
- Bước 2: Chuẩn bị các công cụ, dụng cụ, hóa chất khử khuẩn/vệ sinh cần thiết.
- Bước 3: Di dời các đồ vật không cần thiết ra khỏi khu vực vệ sinh hoặc che chắn cẩn thận nếu không cần thiết phải di chuyển.
- Bước 4: Thực hiện vệ sinh:
- Nhẹ nhàng quét bụi bẩn trên trần nhà, tường, cửa… từ trên xuống, tránh bụi bay xung quanh hoặc bắn vào mắt.
- Lau sạch bề mặt các khu vực này bằng hóa chất tẩy rửa (hoặc hóa chất khử khuẩn nếu có khả năng lây nhiễm cao).
- Lau sạch lại bề mặt sàn và các đồ dùng có thể bị bẩn do quá trình vệ sinh.
- Bước 5: Thu dọn công cụ, đưa chất thải ra khỏi khu vực vệ sinh.
- Bước 6: Tháo găng và vệ sinh tay.
- Bước 7: Kiểm tra chất lượng công việc và ký checklist.
1.3.4. Vệ sinh bồn rửa tay
Bồn rửa tay cũng là khu vực chứa nhiều vi khuẩn, cần được vệ sinh theo đúng quy trình dưới đây:
- Bước 1: Chuẩn bị công cụ, dụng cụ, hóa chất khử khuẩn/vệ sinh cần thiết.
- Bước 2: Pha hóa chất theo đúng quy định.
- Bước 3: Di dời các đồ vật không cần thiết ra khỏi khu vực vệ sinh.
- Bước 4: Thực hiện vệ sinh:
- Nhúng khăn lau vào dung dịch vệ sinh và vắt kỹ, lau từ bề mặt bên ngoài vào trong của bồn rửa tay, chai đựng xà phòng, thùng đựng khăn lau…
- Lau tiếp các bề mặt xung quanh của tường, các ống dẫn, bề mặt chậu rửa…
- Vệ sinh kỹ bề mặt bồn rửa tay, kiểm tra khả năng thoát nước thải.
- Bước 5: Bổ sung các vật dụng tiêu hao như khăn giấy, xà phòng, nước rửa tay…
- Bước 6: Dọn dẹp khăn lau và các phương tiện vệ sinh bề mặt cho vào thùng chứa.
- Bước 7: Tháo găng và vệ sinh tay.
- Bước 8: Kiểm tra chất lượng công việc và ký checklist.
1.3.5. Vệ sinh nhà vệ sinh (bồn cầu)
Khu vực nhà vệ sinh, đặc biệt là bồn cầu là khu vực sử dụng chung của rất nhiều bệnh nhân và người nhà bệnh nhân. Do đó, đây là khu vực có nguy cơ lây nhiễm cao, cần được thực hiện vệ sinh nghiêm ngặt theo các bước sau:
- Bước 1: Chuẩn bị các công cụ, dụng cụ, hóa chất khử khuẩn/vệ sinh cần thiết.
- Bước 2: Thực hiện quy trình vệ sinh:
- Xả nước bồn cầu.
- Phun đều hóa chất tẩy rửa lên bề mặt bồn cầu.
- Lau chùi, vệ sinh sạch sẽ các vết bẩn trên bề mặt tường.
- Vệ sinh làm sạch bồn cầu.
- Xả nước bồn cầu, vệ sinh chổi cọ đã sử dụng để thực hiện vệ sinh.
- Lau sạch chỗ ngồi của bồn cầu với giẻ lau.
1.3.6. Hành lang, cầu thang
Hành lang, cầu thang là khu vực chung của bệnh viện, có mật độ người qua lại đông. Do đó, cần làm sạch thường xuyên, theo quy trình bên dưới:
- Bước 1: Chuẩn bị công cụ, dụng cụ, hóa chất khử khuẩn/vệ sinh cần thiết và đặt biển báo hiệu khu vực vệ sinh.
- Bước 2: Pha hóa chất theo đúng quy định.
- Bước 3: Thu gom chất thải trên bề mặt và cho vào túi đựng chất thải.
- Bước 4: Thấm tải sạch với nước xà phòng (hoặc hóa chất tẩy rửa) để lau tay vịn, biển hướng dẫn, biển báo, bậc thang,…có thể dùng cọ lau trước sau đó lau lại với nước sạch nếu nấc thang có nhiều vết bẩn.
- Bước 5: Thu dọn biển báo hiệu.
- Bước 6: Thu dọn dụng cụ và thu gom chất thải ra khỏi khu vực vệ sinh.
- Bước 7: Tháo găng và vệ sinh tay.
- Bước 8: Kiểm tra chất lượng công việc và ký checklist
1.3.7. Vệ sinh bề mặt khi có máu và dịch cơ thể
Bề mặt có máu và dịch cơ thể phát sinh nhiều vi khuẩn gây bệnh, ảnh hưởng đến nhiều người xung quanh. Đặc biệt, đối với máu và dịch cơ thể từ các bệnh nhân khoa truyền nhiễm cần đặc biệt lưu tâm làm sạch, tránh lây lan bệnh dịch cho mọi người. Cần vệ sinh khu vực này ngay lập tức khi phát hiện theo quy trình dưới đây:
- Bước 1: Chuẩn bị công cụ, dụng cụ, hóa chất khử khuẩn/vệ sinh cần thiết; đặt biển báo hiệu khu vực đang thực hiện vệ sinh.
- Bước 2: Pha hóa chất theo đúng quy định.
- Bước 3: Thực hiện vệ sinh:
- Dùng khăn giấy phủ lên dịch tràn, dịch sinh học.
- Phủ hóa chất khử khuẩn Hypocloride có nồng độ 0,5% – 1% lên khăn giấy và giữ trong 10 phút.
- Bỏ khăn giấy thấm dịch tiết vào thùng chứa chất thải lây nhiễm.
- Lau lại bề mặt với Hypocloride có nồng độ 0,5% – 1%.
- Lau sạch lại một lần nữa với khăn sạch.
- Bước 4: Dọn dẹp và tháo dỡ biển báo.
- Bước 5: Thu dọn dụng cụ và đưa chất thải ra khỏi khu vực vệ sinh.
- Bước 6: Tháo găng, phương tiện phòng hộ cá nhân và vệ sinh tay.
- Bước 7: Kiểm tra chất lượng công việc và ký checklist.
2. Hướng dẫn vệ sinh môi trường không khí và nước
Nước và không khí là hai môi trường có thể chứa mầm bệnh và tác nhân lây nhiễm từ bệnh viện. Do đó, để mang lại một môi trường khử khuẩn, an toàn, việc vệ sinh cả môi trường nước và không khí chính là điều cần thực hiện.
2.1. Mục tiêu vệ sinh môi trường không khí và nước
2.1.1. Đối với môi trường không khí
Không khí không được trong lành, sạch thoáng sẽ là một trong những nguyên nhân dẫn đến lây lan các bệnh về đường hô hấp. Do đó, việc vệ sinh môi trường không khí sẽ đem lại những lợi ích như:
- Mang đến một môi trường không khí trong lành, sạch khuẩn và an toàn; hạn chế mức thấp nhất sự lây nhiễm của mầm bệnh (lao phổi, thủy đậu, sởi…) qua đường không khí.
- Bảo vệ sức khỏe của bệnh nhân, người nuôi bệnh và cả đội ngũ y bác sĩ trong bệnh viện.
2.1.2. Đối với môi trường nước
Tương tự như môi trường không khí, môi trường nước được giữ sạch sẽ sẽ giúp ích rất nhiều cho việc điều trị, tĩnh dưỡng của bệnh nhân cũng như giảm nguy cơ lây lan bệnh dịch. Cụ thể như sau:
- Mang đến sự sạch sẽ, trong lành và an toàn cho nguồn nước trong và xung quanh khu vực bệnh viện.
- Tránh hạn chế mức thấp nhất sự lây nhiễm của các nguồn bệnh vào môi trường nước.
- Tránh gây nguy hại đến sức khỏe người bệnh trong điều trị và mọi người xung quanh.
- Đảm bảo nguồn bệnh không có khả năng lây nhiễm ra môi trường bên ngoài.
2.2. Các biện pháp phòng ngừa lây nhiễm môi trường không khí và nước trong bệnh viện
2.2.1. Đối với môi trường không khí
Không khí tại bệnh viện cần được được làm sạch trước khi đưa vào các phòng bệnh bằng cách:
- Sử dụng điều hòa không khí hoặc các máy làm sạch chuyên dụng để làm sạch không khí.
- Nên sử dụng nắp đậy hoặc các thùng chứa rác có nắp đậy để tránh gây nhiễm bẩn không khí.
- Tránh sử dụng các hóa chất dưới dạng bột mịn vì rất dễ bị gió thổi, hòa vào không khí. Ngoài ra, cần lưu ý:
- Tiêu hủy giẻ, tải lau bẩn với khăn thấm glutaldehyde bằng cách rửa chúng với nước và cho vào các túi nhựa kín.
- Sử dụng các sản phẩm về glutaldehyde tại các khu vực thông thoáng hoặc có khả năng thông gió tốt.
2.2.2. Đối với môi trường nước
Có thể làm sạch môi trường nước theo biện pháp như sau:
- Đối với nguồn nước, nên thực hiện vệ sinh/khử khuẩn dựa theo các tiêu chuẩn đề ra bởi bộ y tế về tần suất, hóa chất khử khuẩn…
- Khi khử khuẩn các thiết bị y tế bằng nước và hóa chất khử khuẩn, lưu ý tuân thủ nghiêm ngặt các quy tắc về tần suất khử khuẩn, hóa chất khử khuẩn và quy trình thực hiện được khuyến cáo bởi nhà sản xuất.
- Môi trường nước khi sử dụng ở các máy điều trị cần được xét nghiệm kỹ vì ảnh hưởng đến người bệnh.
- Môi trường nước trong sinh hoạt cần được kiểm tra đầu vào và đầu ra để tránh lây nhiễm ra bên ngoài cộng đồng.
Môi trường bệnh viện chứa rất nhiều tác nhân truyền nhiễm. Do đó, việc chọn lựa dịch vụ vệ sinh chuyên nghiệp và chất lượng là vô cùng cần thiết.
Pan Services Hà Nội tự hào là công ty dịch vụ vệ sinh bệnh viện hàng đầu hiện nay. Với đội ngũ nhân viên có kỹ năng chuyên môn cao, luôn được tham gia tập huấn vệ sinh bệnh viện, dễ dàng giúp vệ sinh/khử khuẩn môi trường bệnh viện một cách nhanh chóng và hiệu quả.
Để sử dụng dịch vụ vệ sinh bệnh viện của Pan, vui lòng liên hệ với chúng tôi theo các cách:
- Địa chỉ: Tầng Lửng, Tòa nhà Văn phòng HEID, Ngõ 12 Láng Hạ, P. Thành Công, Q. Ba Đình, TP. Hà Nội, Việt Nam.
- Điện thoại: 0243 934 5199
- Hotline: 0866 95 11 95
- Email: hanoi@panservices.vn
- Website: https://panservices-hanoi.vn/
Hy vọng rằng, thông qua những hướng dẫn vệ sinh môi trường bệnh viện trên đây của Cục Khám chữa bệnh, các bệnh viện có thể rút ra những lưu ý cho đơn vị mình. Từ đó, thực hiện tốt công tác vệ sinh bệnh viện, đem lại môi trường khám chữa bệnh an toàn cho bệnh nhân và người nhà bệnh nhân.
